Przewóz towarów niebezpiecznych – czym wyróżnia się transport ADR?

Przewóz towarów niebezpiecznych to szczególny rodzaj transportu. Nieodpowiednio zorganizowany może stwarzać zagrożenie dla infrastruktury, środowiska naturalnego oraz zdrowia i życia ludzi. Dlatego podlega określonym przepisom prawa i wymaga kompleksowego podejścia. Czym jeszcze wyróżnia się transport ADR? Komu powierzyć jego organizację?

Przewóz towarów niebezpiecznych – przepisy

Zagrożenia, jakie może stwarzać przewóz towarów niebezpiecznych, wymusiły na ustawodawcach stworzenie systemu prawnego, który regulowałby kwestie z nim związane. Jego podstawę stanowi międzynarodowa konwencja ADR, która została sporządzona w 1957 r. w Genewie. Obowiązuje ona w 52 krajach (stan na 2021 r.), w tym m.in. w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Ukrainie, Rosji, Turcji czy też Uzbekistanie. Aktualizacją listy zajmuje się Europejska Komisja Gospodarcza (UNECE).

Konwencja ADR klasyfikuje materiały niebezpieczne (13 klas zagrożeń) oraz określa:

warunki opakowania towarów niebezpiecznych
wymagania w zakresie ich oznakowania,
warunki przewozu materiałów niebezpiecznych,
warunki techniczne wykorzystywanych pojazdów oraz ich oznakowanie i dodatkowe wyposażenie,
niezbędną dokumentację,
wymagania dotyczące osób uczestniczących w transporcie,
warunki załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych,
zakazy dotyczące ładowania i przewozu materiałów niebezpiecznych

Przepisy konwencji są nowelizowane co dwa lata. Na ich podstawie państwa uczestniczące w międzynarodowym transporcie drogowym zawierają umowy dotyczące kontroli ładunków niebezpiecznych na ich terytoriach. Mogą również ustalić dodatkowe przepisy krajowe. Unormowania prawne mają na celu wykluczyć lub przynajmniej zminimalizować ryzyko wystąpienia zagrożeń, a także ograniczyć wielkość potencjalnych szkód.

Przewóz ADR – rola uczestników procesu transportowego

W przypadku każdego przewozu to na uczestnikach procesu transportowego spoczywa odpowiedzialność za jego bezpieczeństwo, jednak w przypadku przewozu materiałów niebezpiecznych jest to rola szczególna. Jak bowiem wspomniano, nieodpowiednio zorganizowany transport ADR stwarza zagrożenie dla infrastruktury, środowiska oraz zdrowia i życia ludzi.

Z tego względu przedsiębiorstwa zaangażowane w proces transportowy ładunków niebezpiecznych muszą nawiązać współpracę z doradcą ds. bezpieczeństwa w przewozie ADR. Specjalista czuwa nad realizacją transportu zgodnie z wymaganiami konwencji, a także sporządza sprawozdania roczne do wojewody oraz wprowadza instrukcje bezpieczeństwa. Co więcej, wszystkie osoby, które zajmują się przewozem, załadunkiem i rozładunkiem towarów niebezpiecznych muszą przejść odpowiednie szkolenie i zdobyć uprawnienia ADR.

W przypadku transportu ADR szczególna odpowiedzialność spoczywa na:

nadawcy, który odpowiada za właściwe przygotowanie przesyłki, w tym jej opakowanie i oznakowanie,
przewoźniku, który musi m.in. przygotować pojazd, wyposażyć go w niezbędny sprzęt i oznakować, a także opracować trasę przejazdu,
kierowcy, który odpowiada za sposób prowadzenia samochodu i musi stosować się do przepisów oraz zaleceń.

Drogowy transport materiałów niebezpiecznych – ważne szczegóły

W przypadku transportu drogowego materiały niebezpieczne mogą być przewożone na trzy sposoby – w sztukach, luzem bez opakowania i w cysternach. Przejazd powinien być realizowany po drogach o małym natężeniu ruchu i dobrej nawierzchni. Istotne jest także to, aby w miarę możliwości wyznaczona trasa omijała zabudowane obszary miast. Zaleca się również, by unikać parkowania, zwłaszcza w miastach.

Co więcej, pojazd (jak i kierowca) transportujący materiały niebezpieczne może zostać poddany wnikliwej kontroli. Uprawnieni do tego są nie tylko policjanci, ale i inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariusze Straży Granicznej czy też Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy.

Niedopełnienie obowiązków może skutkować dotkliwymi karami. Dlatego organizację przewozu towarów ADR należy powierzyć profesjonalnej firmie logistycznej, która zajmie się wszelkimi szczegółami.